Anteprima Sagrantino 2011

Anteprima Sagrantinio 2011

Mieć pełną beczkę i żonę…

Co można zrobić, kiedy ma się świetne wina, ale niewielu je zna. Proste – trzeba zorganizować wielką, głośną imprezę i perfekcyjnie ją zorganizować. Tak właśnie to wyglądało podczas pierwszego wydania umbryjskiej imprezy: „Anteprima Sagrantinio 2011”, która odbyła się pod koniec lutego. Oczywiście w Montefalco, centrum uprawy tej odmiany. Zresztą jedynym na świecie, bo gdzie indziej się nie udaje.

 System wydarzenia był zupełnie inny niż się spodziewano - przynajmniej ja miałem takie przeświadczenie, odwiedzając różne Anteprime w Toskanii. Wspólne degustacje dla dziennikarzy były w zasadzie dwie, jedna „stolikowa”, prezentacja nowych roczników, zaś druga dotyczyła w większości starszych win montefalco sagrantino. Dla porównania. Ale i tak większość nie miała na to czasu, bowiem program wizyt był bardzo napięty.

 

System ów zasadzał się na tym, że było to fantastyczne odwiedzanie całej masy producentów. Uwielbiam takie sytuacje, kiedy można poznać winiarza, posiedzieć, usłyszeć jego historię, wypić kawę. No i oczywiście, ocenić wina. A te historie są doprawdy ciekawe, jak choćby taka – Valentino Valentiniego poznałem kilka lat temu, kiedy był komunistycznym burmistrzem Montefalco i spotkał się z kilkoma dziennikarzami winiarskimi. Jego winiarnia, Bocale, którą prowadzi dziś z ojcem i bratem jest malutka i była pierwsza na mojej liście do odwiedzenia. W międzyczasie wyrzucono go z partii i zajął się rodzinną winniczką (5 ha). Przyjemnie więc posiedzieć z miłym człowiekiem, który przestaje się kierować zasadami klasowymi i zaczyna robić dobre wina.

Hitów na imprezie było kilka. Numer jeden – oczywiście passito – rzadkie i bardzo drogie wino robione z podsuszanych winogron. Rzadkie, bo ze stu kilogramów owoców uzyskuje się raptem kilkanaście do dwudziestu litrów wina. Nie było go oczywiście na degustacjach, bo to rarytas dojrzewający kilka lat – trzy minimum. Ale tak wspaniałego, niewzmacnianego  czerwonego wina nie piłem od bardzo wielu lat.

Hitem, przynajmniej dla mnie, był występ legendarnego enologa, Ricardo Cotarelli (brata Renzo, który od dekad szefuje u Antinorich). Ricardo jest latającym (po Europie) winemakerem, który ma własną winiarnię w Lazio, ale też doradza w kilkudziesięciu winiarniach, w tym dwóm w Montefalco. Jego występ był poświęcony prezentacji ostatnich roczników montefalco sagrantino. I nie był optymistyczny. Roczniki 2013 i 2014 oceniono (na podstawie pogody i zbiorów) raczej na mierne. W przeciwieństwie do 2011, który właśnie wchodzi na rynek, który ocenialiśmy i okazał się być rewelacją.

Czas wyjaśnić lokalną specyfikę. Największy błąd, który czasem niektórzy piszący o montefalco sagrantino robią, to fakt, że traktują montefalco rosso jako drugie, prostsze (gorsze) i krócej leżakujące montefalco sagrantino właśnie. Na zasadzie – brunello di montalcino i rosso i montalcino, czy vino nobile di montepulciano i rosso di montepulciano. Tymczasem montefalco rosso to zupełnie inny, osobny byt, zupełnie inna bajka. Zawiera – zgodnie z przepisami – ledwie 10-15 procent szczepu sagrantino, reszta to w większości sangiovese (co najmniej 60%), zaś pozostały fragment jest dowolny, więc najczęściej są to odmiany międzynarodowe (cabernet sauvignon, merlot, ale też np. bonarda, czy egzotyczne malbec, a nawet nebbiolo). Spory udział sangiovese sprawia, że wino nie musi już leżakować tak długo.

Za wyjątkiem montefalco rosso riserva, które musi być obligatoryjnie starzone przez 2,5 roku, z czego przynajmniej rok w beczce. Ta wersja jest dość rzadka, bo jednak koniec końców winiarze muszą z czegoś żyć, a robiąc jednocześnie montefalco sagrantino i rosso riserva, musieliby czekać właśnie prawie trzy lata. Ale są i tacy, którzy nie wypuszczają swoich win przed upływem… siedmiu lat, jak z zasady robi to Paolo Bea. Jak powiedział mi jednak jeden z producentów: „Trzeba coś wybrać – nie można mieć jednocześnie pełnej beczki i żony pijanej.”

W czasie wspomnianych objazdówek hitem było również potężne białe wino DOC trebbiano spoletino – nowa apelacja, której wina z rocznika 2014 dopiero dochodzą. Dotąd było ono klasyfikowane jako regionalne IGT. Jest tłuste, bardzo aromatyczne, ale rześkie. Okoliczni winiarze biją się w piersi, że ich trebbiano ma zupełnie innych charakter niż to z Soave,

Lugany i Toskanii. Pewnie coś w tym jest, dowodem – badania genetyczne, a nawet twierdzenia, że to trebbiano ze Spoleto było „pierwsze” na świecie. Niemniej w takiej sytuacji pozostawanie przy określeniu „trebbiano” nie wydaje się najtrafniejsze i wielu konsumentów to zmyli. No ale mniejsza z tym – wszystkie degustowane przeze mnie białe wina były świetne. Podobnie jak oczywiście i czerwone. O passito nawet nie wspominając (przez grzeczność). 

Tekst i zdjęcia Wojciech Gogoliński

Paolo Bea

Moje oceny:

Montefalco Rosso DOC

94,5 – „Pipparello” 2007, Bea

91,5 – 2012, Bocale

91 – 2011, Bocale

91 – 2001, Tabarrini

90 – 2011, Lungarotti

90 – 2011, Tabarrini

89 – 2011, Le Cimate

89 – „Vigna Flamina-Maremmana” 2012, Caprai

89 – 2012, Tabarrini

88 – 2012, Caprai

88 – 2011, Le Cimate

87,5 – 2001, Antonelli

87,5 – 2009, Petricaia

87 – 2011, Antonelli

87 – 2014, Petricaia

87,5 – 2011, Scacciadiavoli

Paolo Bea

Montefalco Rosso Riserva DOC

93 – „Collepiano” 2011, Caprai

93 – 2010, Milziade Antano

87 – 2008, Antonelli

87,5 – 2009, Petricaia

87 – 2010, Petricaia

Montefalco Sagrantino DOCG

97 – „Pagliardo” 2007, Bea

95,5 – „25” 2007, Caprai

94 – „25”, 2011 Caprai

93 – „Chiusa di Pannone” 2007, Antonelli

93 – 2010, Bellafonte

93 – 2011, Bocale

93 – 2010 Petricaia

93 – „Campo alla Cerqua” 2010, Tabarrini

93 – „Colle alla Macchie” 2010, Tabarrini

92,5 – 2010, Milziade Antano

92 – 2005, Antonelli

92 – 2011, Lungarotti

92 – 2010, Bellafonte

91,5 – 2010, Le Cimate

91 – „Classico” 2011, Di Filippo

91 – „Etnico” 2011, Di Filippo

91 – 2011, Lungarotti

91 – „Grimaldesco” 2010, Tabarrini

91 – 2010 Milziade Antano

90 – 2009, Cantina Fratelli Pardí

90 – „Vignalunga” 2008, Moretti Omero

90 – 2010, Romanelli

90 – 2009, Scacciadiavoli

89,5 – 2011, Petricaia

89 – 2009 Antonelli

89 – 2004 Petricaia

89 – 2011, Petricaia

88,5 – 2005 Petricaia

88 – 2011, Fabri

Passito DOCG

99 – „Desiderabile” 2007, Bea

95,5 – 2011, Bocale

95 – 2008, Caprai

94 – 2006, Petricaia

95 – 2009, Lungarotti

93 – 2011, Le Cimate

92,5 – 2010, Milziade Antano

93 – Scacciadiavoli

92 – 2007, Antonelli

92 – 2011, Tenuta Rocca di Frabri

91 – 2011, Milziade Antano

90 – 2006, Tabarrini

Białe (bianchi, whites)

93 – Santa Chiara 2011, IGT umbria, Bea

91,5 – Adarmando 2007, IGT umbria trebbiano spoletino, Tabarrini

91 – Arboreus 2009, IGT umbria, Bea

89 – Adarmando 2004, IGT umbria trebbiano spoletino, Tabarrini

88 – 2013, IGT umbria terbbiano spoletino, Antonelli

87,5 – 2014, DOC colli martani 2014, Antonelli

87 – Aragon 2013, IGT umbria, Le Cimate

87 – Grecante 2014, DOC colli martani, Caprai

87 – 2014, IGT umbria trebbiano spoletino, (próbka beczkowa) Le Cimate

87,5 – 2014, IGT umbria trebbiano spoletino, Petricaia

87 – 2014 IGT umbria, Petricaia

86,5 – 2014, IGT umbria grechetto, Scacciadiavoli

Czerwone (rossi, reds)

93 – „Rosso de Véo” 2007, Bea

90 – „San Valentino” 2006, IGT umbria, Bea (szykowane na montefalco rosso, odrzucone przez konsorcjum w klasyfikacji DOC), Bea

87,5 – DOC colli martani, Antonelli

86 – „Nero Ousider” 2009, IGT umbria pinot nero, Caprai

86 – 2013, IGT umbria, Petricaia

Musujące (spaumanti, sparklings)

87 – Spumante Brut Metodo Classico NV, Scacciadiavoli

87 – Spumante Brut Rosé Metodo Classico NV, Scacciadiavoli